ΑΡΘΡΟ

Του Captain Νικόλαου Κ. Μεταξά

ATPL

AIRLINE PILOT

B737NG AIRBUS 320

Ο Ευαγγελιστής Λουκάς καταγράφει στο Ευαγγέλιό του μια παραβολή που είπε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός προς τον λαό του Ισραήλ, όταν δίδασκε. Ποια είναι αυτή η παραβολή και τι αναφέρει; Βρισκόμενος στο εκκλησίασμα την Κυριακή των Γαλακτίωνος και Επιστήμης, μέσα σε μια γεμάτη εκκλησία, άκουσα το κήρυγμα από τον Ιερέα του Ναού, ο οποίος προσπαθούσε να μη διαβάζει αυτολεξεί το κείμενο, αλλά έκανε και δίκες τους λεκτικές παρεμβάσεις και αυτό μου άρεσε πολύ μιας και έτσι δεν καταντά το κήρυγμα μονότονη ανάγνωση.

Γνωστή η Παραβολή, αλλά μου έκανε εντύπωση -και αυτή είναι η αιτία της γραφής αυτού του κειμένου- ότι ο ομιλών ανέφερε σε κάποια στιγμή ότι όλοι μας κοιτάμε τον πλούτο. Όλους μας αρέσει να συναναστρεφόμαστε με πλουσίους. Βλέπε χάρη στον πλούτο θεωρούνται και επιτυχημένοι. Σε όλους μας αρέσει η επίδειξη του πλούτου δια μέσου αγαθών. Όταν άκουσα αυτά από το στόμα του Ιερέα εκείνη την ώρα με τσίμπησε μέσα μου κάτι το οποίο δεν άδει ούτε με την ουσία της ευαγγελικής περικοπής, αλλά ούτε και με την πραγματικότητα του σήμερα που ζούμε.

Δεν θα εισέρθω σε θεολογική ανάλυση, αλλά θα προστρέξω στα κείμενα των Αγίων Πατέρων για το τι είναι πλούτος κατά Θεόν και το τι είναι φτώχεια. Αυτό το οποίο με πείραξε είναι ότι ενώ ο Κύριος Ιησούς Χριστός μιλούσε χιλιάδες χρονιά πριν με παραβολές τις οποίες προσάρμοζε ανάλογα με την κατά τη σημερινή έκφραση ικανότητα να καταλαβαίνει το ποίμνιο του, δυστυχώς η σημερινή Εκκλησία στο έχει κολλήσει σε μια γλώσσα ξύλινη και δεν εγκαταβιώνει με τους καιρούς. Αυτό είναι και το πιο σημαντικό το οποίο πρέπει να καταλάβουν όλοι στην Ιεραρχία, αλλά και στα Πατριαρχεία. Οι καιροί άλλαξαν, μετουσιωθήκαν σε ατραπούς και δεν μπορούμε να ομιλούμε με γλωσσά σε κείμενα που έχουν γραφτεί 2.000 χρονιά πριν δίχως να ξαναπροσαρμόζουμε αυτά στις συνθήκες του σήμερα, χωρίς όμως να αλλοιώνουμε το θεϊκό νόημα τους.

Λέγει ο Ιερέας λοιπόν αυτά, αλλά δεν σκέπτεται ότι πρώτα όλοι οι εκκλησιαστικοί τοπικοί και μη παράγοντες έχουν καλές παρτίδες πρώτον με την εξουσία και κατά δεύτερον με το πλούτο και τους πλουσίους και εδώ μου έρχονται τα λόγια του Αρχαίου Μεγάλου Ανδρός Πλάτωνος ο όποιος έλεγε «Τιμωμένου δη πλούτου εν πόλει και των πλουσίων, ατιμοτέρα αρετή τε και οι αγαθοί» (Πλάτων).

Επίσης δε ο μεγάλος γίγαντας πνεύματος Ισοκράτης έλεγε:

«Πότερον δικαιότεροι εστέ;»

«Πολλά και αισχρά «ένεκα κερδέων πεποιήκατε»

«Όπως οι βέλτιστοι τας τιμάς έξουσιν οι δ άλλοι μηδέν αδικήσονται;»

Μα καθημερινά δεν βλέπουμε πως στις δημόσιες θέσεις χρησιμοποιείτε τοις «χαλκοίς και τοις πονηροίς: τους πονηρότερους και κάκιστους;» (Ισοκράτης).

Άρα καλό θα είναι μιας και το κήρυγμα το ακούς και δεν έχεις την δυνατότητα να το σχολιάσεις, θα πρέπει πρώτα η Εκκλησία να δίνει το καλό παράδειγμα αποφυγής του πλούτου και της επίδειξης και έπειτα να παραινεί τον λαό του Θεού.

Πλούτος και πτωχεία, πλούτος και φτώχια, πλούσιοι και πτωχοί, είναι καταστάσεις ζωής, καταστάσεις βίου οι οποίες έχουν και πολλές πνευματικές διαστάσεις και πολλές επίσης πνευματικές παρανοήσεις.

Στη σκέψη και στο υποσυνείδητο όλων μας ασφαλώς υπάρχει η επιθυμία να είμαστε πλούσιοι και με αποστροφή σκεφτόμαστε τη φτώχια, ιδιαίτερα μάλιστα αυτή την περίοδο της οικονομικής, όπως τη λέμε, κρίσεως έχουμε την αίσθηση ότι όλοι έχουμε γίνει πτωχότεροι και εξαιτίας αυτής της πτωχεύσεώς μας, εν τινι μέτρω, σε πολλούς από μας αυτή η κατάσταση οδηγεί σε μελαγχολίες, σε απογοητεύσεις, σε αγωνίες: τι θα γίνει στο μέλλον, πώς θα τα βγάλουμε πέρα, γιατί γίνονται αυτές οι αδικίες, γιατί επιτρέπει ο Θεός ορισμένους να πλουτίζουν και μάλιστα αθέμιτα, όχι με νόμιμους τρόπους, και γιατί επιτρέπει ο Θεός ορισμένοι να είναι πτωχοί και να υποφέρουν στη ζωή τους μέσα στη φτώχια και μέσα στη δυσκολία; Μας λέγει ότι ήταν ένας πλούσιος και κοντά στο σπίτι του βρισκότανε ένας φτωχός, άρρωστος και πεινασμένος άνθρωπος που ονομαζόταν Λάζαρος. Ο πλούσιος δεν του έδωσε ποτέ καμία σημασία. Ήλθε όμως η ημέρα που πέθανε και ο πλούσιος και ο φτωχός Λάζαρος. Ο μεν πλούσιος πήγε στην κόλαση. Ο δε Λάζαρος πήγε στον Παράδεισο, όπως είπε ο Χριστός. Γιατί όμως ο πλούσιος καταδικάστηκε και ο φτωχός Λάζαρος σώθηκε;

Εδώ κρύβονται πολλά μηνύματα εκ των οποίων σήμερα μόνο τα κυριότερα θα φανερώσουμε στην αγάπη σας. Το βασικό μήνυμα που λαμβάνουμε είναι, ότι οι έχοντες και κατέχοντες τον πλούτο δύσκολα εισέρχονται στον Παράδεισο, όπως μας είπε ο Χριστός. Διότι ο «χορτάτος» δεν πιστεύει τον «πεινασμένο», όπως λέγει και μια ελληνική παροιμία.

Ο πλούτος δίδεται από τον Θεό σε κάποιους ανθρώπους, για να τον χειριστούν καλώς και να τον μοιράζουν σε φτωχούς, όπως έκανε και ο Αβραάμ που ήταν βαθύπλουτος. Ναι, ο Αβραάμ στην Παλαιά Διαθήκη μοίραζε τον πλούτο του σε φτωχούς και κρατούσε την καρδιά του ταπεινή. Δεν ήταν υπερήφανος, «ψηλομύτης» όπως λέει ο λαός μας, ούτε και εγωιστής. Για να κρατά δε την ταπεινότητά του και να μη την χάσει, όποιοι φτωχοί πήγαιναν στο σπίτι του, ο Αβραάμ γονάτιζε ενώπιων τους και έπλενε τα πόδια τους. Γι’ αυτό και ο Θεός αντάμειψε αυτή την ελεημοσύνη και ταπεινότητά του. Πώς την αντάμειψε; Ολόκληρη η Αγία Τριάδα τον επισκέφθηκε στο σπίτι του και ευλόγησε την οικογένειά του.

Ο πλούτος δίδεται από τον Θεό σε κάποιους ανθρώπους, για να τον χειριστούν καλώς και να τον μοιράζουν σε φτωχούς, όπως έκανε και ο Αβραάμ που ήταν βαθύπλουτος. Ναι, ο Αβραάμ στην Παλαιά Διαθήκη μοίραζε τον πλούτο του σε φτωχούς και κρατούσε την καρδιά του ταπεινή. Δεν ήταν υπερήφανος, «ψηλομύτης» όπως λέει ο λαός μας, ούτε και εγωιστής. Για να κρατά δε την ταπεινότητά του και να μη την χάσει, όποιοι φτωχοί πήγαιναν στο σπίτι του, ο Αβραάμ γονάτιζε ενώπιόν τους και έπλενε τα πόδια τους. Γι’ αυτό και ο Θεός αντάμειψε αυτή την ελεημοσύνη και ταπεινότητά του. Πώς την αντάμειψε; Ολόκληρη η Αγία Τριάδα τον επισκέφθηκε στο σπίτι του και ευλόγησε την οικογένειά του.

Άρα η Ελεημοσύνη και η Ταπεινότητα έλκουν σαν μαγνήτης το έλεος του Θεού επάνω στην οικογένειά μας και στον καθένα μας προσωπικά. Ποια όμως ελεημοσύνη έλκει το έλεος του Θεού; Η τσιγκούνικη; Φυσικά και όχι. Μήπως η ελεημοσύνη που κάνουμε εμείς, δίνοντας ένα και δύο ευρώ και όσα παλαιά ρούχα ή έπιπλα δεν τα θέλουμε τα μοιράζουμε στους φτωχούς; Αυτή η ελεημοσύνη δεν είναι ευλογημένη από τον Θεό, διότι είναι «τσιγκούνικη» ελεημοσύνη, που προμηνύει ότι και ο Θεός με τσιγκουνιά θα στείλει το έλεός Του σε εμάς.

Γι’ αυτό και ο πλούσιος της Ευαγγελικής περικοπής βρέθηκε στην κόλαση. Κρίμα, διότι του δόθηκε ο πλούτος για να κερδίσει τον Παράδεισο κι εκείνος ικανοποιούσε με αυτόν το «εγώ» του και τα οικογενειακά του συμφέροντα. Όμως ο φτωχός Λάζαρος κέρδισε τον Παράδεισο. Γιατί και πώς τον κέρδισε;. Διότι η φτώχεια είναι οδός σωτηρίας, καθ’ ότι δεν σου επιτρέπει να αποκτήσεις εγωισμό και υπερηφάνεια. Σε κρατά πάντα ταπεινό και προσγειωμένο. Ο φτωχός δεν φαντάζεται ότι είναι κάποιος, διότι η φτώχεια σε αντίθεση με τον πλούτο και την καλοπέραση κρατά τον άνθρωπο στην αγία ταπείνωση που οδηγεί στον Παράδεισο.

Εμείς τι μηνύματα λαμβάνουμε τώρα; Πρώτον, ότι ο πλούτος, αν δεν γίνεται ελεημοσύνη, καλλιεργεί τον εγωισμό και την υπερηφάνεια, με αποτέλεσμα να οδηγεί την ψυχή του ανθρώπου στην αιώνια κόλαση. Δεύτερον, ότι η φτώχεια είναι οδός σωτηρίας, διότι γεννά την ταπείνωση και για όποιον την υπομένει χωρίς να αγανακτήσει, γίνεται το κλειδί που θα του ανοίξει ο Θεός την πόρτα της Βασιλείας Του.

Αλλοίμονο στους ανελεήμονες πλουσίους. Χαρά δε και ευλογία στους φτωχούς, στους αρρώστους και στους ταπεινούς, διότι αυτοί με την υπομονή και την ταπείνωσή τους θα κερδίσουν την Βασιλεία των Ουρανών, που κάθε ευλογημένη ψυχή ζητά.